W dniach 3-4 marca 2025 roku Mikołajki stały się areną X Europejskiego Kongresu Samorządów – prestiżowego wydarzenia, które zgromadziło ponad 2600 uczestników z Polski i Europy. Pod hasłem „Globalne wyzwania – lokalne rozwiązania” liderzy samorządowi, przedstawiciele biznesu i nauki debatowali o przyszłości regionów. Województwo Świętokrzyskie reprezentował wicemarszałek Grzegorz Socha, który wniósł cenny wkład w panel „Przeszłość kluczem do lepszej przyszłości – czyli jak wykorzystać dziedzictwo kulturowe do rozwoju miast i regionów”.

Mazury: rozwój infrastruktury vs. ochrona przyrody

Jednym z kluczowych tematów kongresu była przyszłość Mazur. W panelu moderowanym przez Bogusława Chrabotę (Gremi Media S.A.) samorządowcy, w tym Stanisław Gorczyca, Jolanta Piotrowska, Bogdan Bartnicki i Piotr Jakubowski, dyskutowali o równowadze między rozbudową infrastruktury a ochroną unikalnego krajobrazu regionu. Eksperci alarmowali o niekontrolowanej zabudowie, która zagraża jeziorom i terenom chronionym. „Inwestorzy omijają przepisy, budując apartamentowce wbrew prawu” – podkreślała senator Piotrowska.

Spore emocje wzbudziła budowa drogi S-16 (Mrągowo–Ełk). Zwolennicy widzą w niej szansę na rozwój, przeciwnicy ostrzegają przed dewastacją przyrody. Burmistrz Mikołajek zaproponował kompromis – mniej inwazyjną trasę, harmonizującą z mazurskim ekosystemem.

Dziedzictwo kulturowe jako motor rozwoju

Równie istotny był panel z udziałem Grzegorza Sochy, który pokazał, jak historia może napędzać lokalną gospodarkę. Wicemarszałek, na przykładzie Sandomierza, udowodnił, że mądra polityka kulturalna i promocja – wsparta serialem „Ojciec Mateusz” – mogą zmienić ruch turystyczny w regionie. „Złota triada to polityka państwa, samorządu i promocja. Bez troski o dziedzictwo nie ma rozwoju biznesu ani wzrostu zamożności mieszkańców” – zaznaczył Grzegorz Socha.

Uczestnicy debaty zgodzili się, że zabytki przyciągają turystów i inwestorów, ale ich utrzymanie wymaga ogromnych nakładów. Grzegorz Socha apelował o elastyczne przepisy i wsparcie finansowe, wskazując na świętokrzyskie doświadczenia jako inspirację dla innych regionów.

Mazury i Świętokrzyskie: wspólne wyzwania

Kongres unaocznił podobieństwa między Mazurami a Świętokrzyskim – oba regiony szukają złotego środka między rozwojem a ochroną dziedzictwa. Badania IBRiS z 2024 roku pokazują, że 75% Polaków obawia się utraty naturalnego charakteru Mazur, a 70% mieszkańców Warmii i Mazur domaga się ich ochrony. „Musimy stawiać na ekoturystykę i kulturę” – podsumował Chrabota, proponując festiwale historyczne jako sposób na promocję.

Przyszłość regionów w rękach samorządów

X Europejski Kongres Samorządów potwierdził, że lokalne rozwiązania mogą odpowiadać na globalne wyzwania. Obecność Grzegorza Sochy podkreśliła rolę współpracy między regionami – Świętokrzyskie dzieli się doświadczeniami, inspirując Mazury i inne samorządy. Jak zauważył Chrabota: „Dziedzictwo to wartość, która nie przetrwa bez działań”. Decyzje podejmowane dziś zdecydują o przyszłości polskich regionów.