Sąd Najwyższy w uchwale z 18 marca 2025 roku stanął po stronie nauczycieli: jeśli pedagog został uniewinniony w postępowaniu dyscyplinarnym po zawieszeniu, należą mu się zaległe dodatki motywacyjny i za wysługę lat. To kolejne orzeczenie obciążające budżety samorządów i szkół – sprawdź, co to oznacza dla oświaty w Polsce.

Nauczyciel kontra Karta Nauczyciela: Skąd problem?

Sprawa zaczęła się od nauczyciela liceum, zawieszonego w obowiązkach od maja do października 2020 roku w związku z postępowaniem dyscyplinarnym. W tym czasie, na podstawie art. 85u ust. 2 Karty Nauczyciela, otrzymywał tylko pensję zasadniczą, bez dodatków i wynagrodzenia za nadgodziny. Po prawomocnym uniewinnieniu zażądał wypłaty zaległych świadczeń, co wywołało spór prawny zakończony decyzją Sądu Najwyższego.

Uchwała SN 2025: Co orzekł Sąd Najwyższy?

W uchwale (sygn. III PZP 5/24) SN rozstrzygnął: nauczyciel uniewinniony po zawieszeniu ma prawo do dodatków motywacyjnego i za wysługę lat za ten okres. Interpretacja Karty Nauczyciela była niejasna, ale SN uznał, że wstrzymanie świadczeń w trakcie zawieszenia nie może pozbawiać pedagoga należnych mu wcześniej praw po oczyszczeniu z zarzutów. To przełom dla nauczycieli w podobnych sytuacjach.

Związkowcy o decyzji SN: „Spadła nam z nieba”

Środowisko nauczycielskie zareagowało z entuzjazmem. „Uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 2025 spadła nam z nieba” – komentują związkowcy. Decyzja wzmacnia ochronę finansową pedagogów niesłusznie oskarżonych w postępowaniach dyscyplinarnych, dając im pewność, że nie stracą należnych świadczeń. To także sygnał dla szkół i samorządów, by ostrożniej podchodzić do zawieszania nauczycieli.

Samorządy zapłacą za zaległe dodatki nauczycieli

Koszty spadają na samorządy, które finansują szkoły. W okresie zawieszenia nauczyciel otrzymuje jedynie pensję zasadniczą, ale po uniewinnieniu gminy muszą wyrównać dodatki z własnych budżetów. Subwencja oświatowa nie pokrywa tych wydatków, co oznacza kolejne obciążenie dla samorządów w 2025 roku. Eksperci szacują, że w skali kraju może to być wydatek rzędu milionów złotych, zależnie od liczby podobnych spraw.

Wyzwanie dla budżetów samorządowych i oświaty

Orzeczenie SN z marca 2025 roku to nie pierwsze, które komplikuje finanse samorządów. W połączeniu z wcześniejszymi decyzjami, np. o wypłacie za godziny nadliczbowe, samorządy stają przed dylematem: skąd wziąć środki? Bez dodatkowego wsparcia z budżetu państwa mogą być zmuszone do cięć w innych obszarach lub podnoszenia lokalnych podatków. „Samorządy znów płacą za luki w systemie oświaty” – zauważają eksperci.

Przyszłość Karty Nauczyciela i finansowania szkół

Decyzja Sądu Najwyższego z 18 marca 2025 roku pokazuje potrzebę zmian w Karcie Nauczyciela i systemie finansowania oświaty. Samorządy apelują o zwiększenie subwencji, by uniknąć dalszego zadłużania. Czy rząd zareaguje na ten problem? Odpowiedź poznamy w najbliższych miesiącach.