Od 1 lipca 2026 roku samorządy, ich związki, związki metropolitalne oraz jednostki organizacyjne będą zobowiązane do przekazywania danych do Centralnego Rejestru Umów – tak zakłada projekt ustawy przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Zmiany mają usprawnić przejrzystość finansów publicznych i ujednolicić zasady udostępniania informacji o umowach.

Co zakłada projekt ustawy o Centralnym Rejestrze Umów?

Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt nowelizacji, który modyfikuje m.in. ustawę o finansach publicznych, Kodeks karny oraz ustawę o dostępie do informacji publicznej. Kluczowym elementem jest wprowadzenie obowiązku raportowania danych o umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych. Dla administracji rządowej obowiązek ten zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku, natomiast samorządy dołączą pół roku później – od 1 lipca 2026 roku.

Kto będzie objęty nowymi przepisami?

Nowe regulacje dotyczyć będą:

• Jednostek samorządu terytorialnego (np. gminy, powiaty, województwa),
• Związków międzygminnych i metropolitalnych,
• Samorządowych jednostek organizacyjnych (np. szkoły, szpitale).

Zmiany w dostępie do informacji i odpowiedzialności

Zgodnie z projektem, po uruchomieniu Centralnego Rejestru Umów jednostki sektora finansów publicznych nie będą musiały udostępniać danych o umowach na podstawie wniosków o informację publiczną – wszystkie informacje znajdą się w systemie online. Resort finansów planuje także znieść kary dla kierowników jednostek za niewywiązywanie się z tego obowiązku, pozostawiając ich odpowiedzialność w ramach dyscypliny finansów publicznych.

Jakie umowy trafią do rejestru?

Projekt precyzuje:

• Zakres umów podlegających raportowaniu,
• Wyłączenia przedmiotowe (np. umowy wyłączone z obowiązku publikacji),
• Dane, które trzeba będzie ujawnić w systemie teleinformatycznym,
• Odpowiedzialność administratorów danych wprowadzanych do rejestru.

Harmonogram wdrożenia i cel zmian

Ministerstwo Finansów chce, aby Rada Ministrów przyjęła projekt w drugim kwartale 2025 roku. Celem nowych przepisów jest zwiększenie transparentności wydatków publicznych, ułatwienie dostępu do danych oraz odciążenie jednostek od indywidualnych odpowiedzi na wnioski o informację publiczną. Centralny Rejestr Umów ma stać się jednolitym, ogólnodostępnym źródłem informacji o kontraktach sektora publicznego.